Fridrih Engels
Fridrich Engels (Barmen, 28. septembar 1820. - London, 5. avgusta 1895.) je bio nemački sociolog, filozof i revolucionar poznat kao bliski saradnik Karla Marksa i jedan od su-osnivača filzofskog pravca i ideologije zvane marksizam.
Rođen 28. septembra 1820. u Barmen (zapadno od Kelna). Prvobitno je bio iz visoko religiozne (i tako dobro obrazovane) bogate porodice trgovaca. Gimnazija se završila u domovini, nakon čega je otišla u Bremen 1838. godine gde je bila posvećena trgovini. Humanističke i slobodne ideje u Nemačkoj propuštaju put i ostavlјaju duboku ocenu. Tada štampe prve pjesme, felјtone i kritičke prikaze o raznim nemačkim piscima u hamburškom časopisu Telegraph koje objavlјuje pod pseudonimom Friedrich Osvald.
Konkretno, Štrausov rad je život Isusa (Das Leben Jesu, kritisch bearbeitet), koji ga osvaja. U jesen 1841. odlazi u Berlin na odsluženje vojnog roka gde se upoznaje s mladohegelijancima i postaje njihov oduševlјeni pristalica. Krajem 1842. došao je u socijalizam i komunizam. Komunizam će biti upućen u Englesku gde radi (zahvalјujući vezama njegovog oca) kao zaposlenik Ermenta i Engelsa. Prvi puta svoja nova uverenja iznosi u članku Umriß zu einer Primedbe der Nationalokonomie, koje štampe u Mark-Rugeovim Nemačko-francuskim analima. U periodu od 1845. do 1849. godine Engels se najviše zadržava u Brukell (kamo je Mark morao da emigrira iz Pariza) i Parizu te s Markom osniva komunističke dopsiničke komitete i agitira među radnicima šireći socijalističke ideje.
Nakon izbijanja revolucije u Nemačkoj (1848.) Engels se vraća u domovinu, gde zajedno sa Karl Markom stoji na krajnje levom krilu revolucionarnih snaga i učestvuje u osnivanju lista Nove rajnske novine (Neue Rheinsche Zeitung). Gušenjem revolucije, kao i prestankom izlaženja pomenutih novina 19 maj 1849. Engels se pridružuje ustanku u Falačkoj i kao ađutant Vilichova dobrovolјačkog odreda, nakon sloma ustanka i revolucije, emigrira u Švajcarsku, a odatle u London. Posle kolapsa revolucije postoji sukob u nemačkom komunističkom pokretu u kojem su Engels i Mark naslikani na mnogo detalјniji način. Marks odlučuje da završi ekonomske studije. Istovremeno, Engels ponovo započinje raditi kao član osoblјa u poslovima njegovog oca u Mančesteru i materijalno pomaže Marku kako bi mogao da završi knjigu Kapital.
Engelsova pomoć Marku očitovala se i na drugi način, Kako je Mark početkom 1850.-ih još uvek slabo vladao engelskim jezikom Engels za njega piše članke za časopis Nev Iork Tribune, a kasnije (1857. - 1858.) pomaže mu iu saradnju u jednoj Američka enciklopedija. Engels je takođe boravio u Manchesteru za proučavanje prirodnih i društvenih nauka. Potkraj 1870. godine Engels se defnitivno preselio u London i odmah se uklјučio u rad Internacionale (čiji je jedan od osnivača) te postao član njenog Generalnog vijeća. U okviru Internacionale bio je oštar kritičar Bakuninovog anarhista i tražio da bude isklјučen iz te organizacije. Nakon Markove smrti 1883. godine, Engels je intenzivno radio na drugom i trećem izdanju Kapitola. Drugi obim završava 1884. godine, a treći je 1894. godine. Umro je 5. avgusta 1895. godine u Londonu. Zanimlјivo je napomenuti da je Engels tečno čitao i pisao na dvadeset jezika.
Fridrih Engels - Izabrana dela
